Emoties bij dieren

Wat zijn emoties eigenlijk? Wikipedia omschrijft emoties als volgt:

“Een emotie is een innerlijke beleving of gevoel van bijvoorbeeld vreugde, angst, boosheid, verdriet dat door een bepaalde situatie wordt opgeroepen of spontaan kan optreden. Emoties zijn subjectieve gevoelens, en gaan samen met lichamelijke reacties en gezichtsuitdrukkingen en gedrag. In biologische zin kan men een emotie ook definiëren als een reactie van onze hersenen op een affectieve prikkel. Dit komt zowel bij mensen als dieren vrijwel automatisch tot uiting in een bepaald patroon van gedrag (bijvoorbeeld vluchten of toenadering) en fysiologische reacties“.

Fijn dat Wiki meldt dat ook dieren emoties hebben! Omdat we het een dier niet kunnen vragen, is het voor wetenschappers lange tijd een lastig onderwerp geweest. Men sprak eerder over ‘het dier gedraagt zich agressief’ in plaats van te zeggen ‘het dier is boos’.

Inmiddels is er heel veel wetenschappelijk bewijs dat dieren gevoel hebben. Dieren hebben gevoelens als blijdschap, geluk en verdriet maar kennen ook meer complexere varianten van gevoel: denk aan rouw, empathie en jaloezie. Misschien heb je de uitzending van Blue Planet II gezien waarin te zien is hoe een griend haar dode kalf een aantal dagen met zich meedraagt. Of heb je filmpjes gezien van olifanten die letterlijk tranen laten wanneer hun leed is aangedaan. Of ken je het filmpje van de geit die dagenlang niets meer at omdat hij gescheiden was van zijn ezel-vriendje (https://youtu.be/bv2OGph5Kec).

Een kort onderzoek wil ik hier benoemen: een koppel woelmuizen werd uit elkaar gehaald en het vrouwtje werd vervolgens blootgesteld aan een stressvolle situatie. Na terugplaatsing was het mannetje net zo aangedaan als het vrouwtje; bij hem werd een verhoogde hoeveelheid corticosteron gemeten. Dit is een stresshormoon. Het mannetje ging het vrouwtje intensief vlooien om haar te troosten.
Wanneer de oxytocine receptoren in de hersenen van de woelmuis geblokkeerd worden, biedt het mannetje echter geen troost aan het vrouwtje. Oxytocine wordt bij mensen in verband gebracht met sociale bandvorming en empathie. Dit betekent dat de woelmuis troost uit empathie en niet omdat het aangeleerd is (https://science.sciencemag.org/content/351/6271/375).

Interessant toch!
Hoe ga jij om met de emoties van jouw dier? Herken je ze? Wat doe je als jouw hond verdriet heeft? Verdriet bijvoorbeeld omdat zijn maatje waar hij jarenlang mee heeft samengeleefd, is overleden. Bied jij troost?

En als je hond angst heeft? Angst is een primaire emotie, een overlevingsmechanisme. Kan je je voorstellen dat je de angst niet wegneemt door deze te negeren? Jouw reactie op angst kan er wel voor zorgen dat het gedrag van je hond voortkomend uit deze emotie wordt beïnvloed.

En wat doen jouw emoties met je dier? Wat als jij boos bent of verdrietig?

Ik heb een leuk filmpje gevonden dat mooi weergeeft wat emoties zijn en hoe ze werken. Het filmpje is in het Engels, duurt 7 minuten maar is echt de moeite waard.