Nierfalen bij honden en katten
Ik zie het helaas steeds meer in mijn praktijk; relatief jonge dieren met een bloeduitslag die duidt op het niet goed functioneren van de nieren. De ureum is dan (sterk)verhoogd, evenals de creatinine. Soms wordt er geprikt op SDMA; deze waarde geeft nog nauwkeuriger aan hoe het met de nierfunctie is gesteld. Werken de nieren niet goed, dan zie je vaak ook in de uitslagen een verhoogd fosforgehalte terug. Echter, met deze uitslagen alleen weet je niet wat de oorzaak is van het niet goed functioneren van de nieren en wat m.i. juist heel belangrijk is om te weten om tot een goed behandeladvies te komen.
Het verhaal van Miley
Dit is het verhaal van Miley, een teef uit januari 2016. Ze is niet gesteriliseerd en de eigenaar gaat in februari met haar naar de dierenarts met de volgende klachten: erg trillen en apathisch, slecht eten. Haar buik voelt gespannen aan. Ze heeft bloederige diarree. Na een dikke week zonder verbetering van de klachten op de ingezette medicatie door de dierenarts, wordt besloten een echo te maken. Miley eet dan inmiddels helemaal niets meer. Uit de echo komen geen bijzonderheden naar voren waarna tot een bloedonderzoek wordt overgegaan; hieruit volgt de diagnose nierproblemen en wordt besloten tot een 2-3 daagse opname aan het infuus.
Miley eet ondanks het infuus met medicatie nog steeds niet zelf maar laat zich gelukkig wel dwangvoeten. De dierenarts bespreekt met de eigenaar dat het afwachten blijft hoe Miley het gaat doen; “ze moet het zelfstandig eten weer oppakken en hopelijk dalen vervolgens haar nierwaardes maar in het ergste geval, als de waardes niet dalen en ze niet gaat eten, dan zou mogelijk tot euthanasie moeten worden overgegaan. Dat is wel de worst case scenario”, aldus de dierenarts.
Een dag later, nog steeds aan het infuus: “bloed niks verbeterd, dus kans niet heel groot dat waardes verder zakken, evt nogmaals 24 uur aan infuus, eigenaar kiest voor vannacht nog hier houden en dan morgen einde dag nogmaals controle bloed”.
De volgende dag heeft Miley ondanks de kap die ze op heeft de infuusslang doorgebeten. Ze breekt de tent daar bijna af en het advies is om haar naar huis te sturen en dan de volgende dag weer nuchter bloed te laten prikken. Die dag is ze zeker niet zo slecht dat de dierenarts over inslapen wil praten. Gelukkig! Er wordt besloten om niet opnieuw bloed te prikken omdat het behandeladvies niet zal veranderen;.het advies is een nierdieet te gaan voeren als ze het eten zelf weer oppakt en ze stabiliseert. Over ± 3 maanden weer controle bloed.
Nierdieet, doen of niet doen?
Maar waaruit bestaat een nierdieet eigenlijk? Ik heb het dan over de nierdieetvoeding die geadviseerd wordt door dierenartsen en die ook standaard te koop is bij dierenwinkels. Als ik kijk naar een bekend merk (RC) nierdieet voor honden dan zijn dit de ingrediënten: rijst, maïsmeel, dierlijke vetten, maïsgluten, maïs, hydrolysaat van dierlijke eiwitten, bietenpulp, tarwegluten, mineralen, visolie, plantaardige vezels, sojaolie, Fructo-Oligo-Sacchariden, psylliumschil en psylliumzaden, Tagetes (Afrikaan) extract (bron van luteïne). Het merendeel van deze ingrediënten past niet in een dieet van een carnivoor en is belastend voor het hele organisme. Wil je meer weten over gluten, lees dan dit bericht.
En kijk ik naar de samenstelling van het natvoer van dit nierdieet dan word ik daar ook niet blij van: vlees en dierlijke bijproducten (varken, kip), granen, oliën en vetten, mineralen, plantaardige bijproducten, suiker. Suiker??
De bedoeling van een dergelijk nierdieet is dat het laag in eiwitten is zodat de nieren minder worden belast en daarbij is het laag in fosfor. Maar reductie in eiwitten heeft nauwelijks invloed op de progressie van het nierfalen. Sterker nog, reductie van eiwitten in het dieet kan zelfs de effectiviteit van de werking van de nieren negatief beïnvloeden. Dit heeft te maken doordat de hoeveelheid bloed die door de nieren wordt gefilterd samenhangt met de eiwitten in de voeding. Reductie van eiwitten betekent reductie van filtratie en daarmee dus ook reductie van uitscheiding van toxines. Sommige van deze toxines die de nieren uitscheiden (zoals de BUN) zijn een bijproduct van eiwitmetabolisme. Wanneer er klachten ontstaan door stapeling van toxines door deze bijproducten (denk aan misselijkheid, zweren in de bek, slechte eetlust, enz.) dan is het verstandig om de eiwitinname te beperken en is met name de kwaliteit van de eiwitten heel belangrijk. Hoge kwaliteit eiwitbronnen zoals bijvoorbeeld een ei leveren eiwitten die makkelijk te verteren zijn en die volledig afbreekbaar zijn met slechts minimale bijproducten.
Een andere belangrijke factor is het verstrekken van voldoende calorieën in het dieet uit niet-eiwitbronnen. Het lichaam breekt eiwitten over het algemeen af in aminozuren, de bouwstenen van eiwitten. Het lichaam hercombineert deze aminozuren tot nieuwe eiwitten zodra ze zijn opgenomen. Dit levert relatief weinig afval op. Als het dieet weinig calorieën bevat uit koolhydraten en vetten, dan gebruikt het lichaam de eiwitten om calorieën te leveren; relatief gezien is dit een verspillend proces en laat het veel werk over voor de nieren.
Wanneer je kijkt naar de spijsvertering van honden (en katten niet te vergeten!) dan is hun spijsverteringsstelsel met name ingericht op het verteren van eiwitten. Voeding die daarvoor geschikt is (een rauw vlees dieet), levert dan ook de minste toxines van bijproducten op.
Het belang van het darmmicrobioom
Het lijkt wel een stokpaardje te worden, maar ook hier kan ik niet om het darmmicrobioom heen.. Wanneer ik het patiëntendossier van Miley lees, zie ik dat zij al haar hele leven kampt met spijsverteringsproblemen. Bloederige diarree, slijm bij de ontlasting, slechte eter.
Chronische nierziekte is gelinkt aan een verstoorde darmflora – meer pathogene bacteriën in verhouding tot gunstige bacteriën – en een verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand (lekke darm). Door het verstoorde bacteriële evenwicht worden meer toxische afbraakproducten of uremische toxines aangemaakt in de darmen. Door de verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand komen ze gemakkelijker in het bloed terecht en kunnen ze de nieren beschadigen. Bij dieren met een slechte nierfunctie kunnen ze zich bovendien opstapelen in het bloed. De opstapeling van toxines in het bloed, de verstoorde darmflora en de lekke darm veroorzaken inflammatie en oxidatieve stress die aan de basis liggen van veel complicaties van chronische nierziekte. Ze versnellen bovendien de progressie van nierschade (Cigarran Guldris S, 2017; Briskey D, 2017).
Mijn insteek voor Miley was dan ook om haar nierfunctie te ondersteunen door middel van homeopathie en tevens te werken aan een goede darmgezondheid. We hebben haar voeding aangepakt en gekozen voor gezonde voeding (en hebben het “brokken-nierdieet” dus laten staan).
Resultaat van de behandeling
Met Miley gaat het goed. Na 4 maanden heeft er weer een bloedonderzoek plaatsgevonden en hieruit blijkt dat de nierwaardes keurig zijn gedaald tot bijna normaal. Zonder reguliere medicatie. Omdat Miley een tussenstap heeft gemaakt van een goede kwaliteit graanvrije brok naar een volledig rauw vleesdieet, heeft het m.i. wat meer tijd nodig voordat alle waardes weer helemaal binnen normaal vallen. En wanneer er sprake is van een slecht darmmicrobioom kan het maar zo 3 maanden tot een jaar duren voordat de balans weer helemaal terug is. Dat wil niet zeggen dat je niet meteen al een verschil merkt:
Miley is vol energie en ze staat te trappelen wanneer ze op haar eten wacht. Een heel verschil met de Miley van vroeger. Hieronder zie je de bloeduitslagen van februari en juni.
Wil je weten wat jij kan doen wanneer je te horen krijgt dat jouw hond of kat nierproblemen heeft of wil je voorkomen dat deze ontstaan? Neem dan contact met mij op.
Miley-uitslagen